Het effect van stress op de overgang

Stress in de overgang is geen fijne combinatie en kan veel emotionele en fysieke reacties veroorzaken waardoor je uit balans kunt raken. Als deze reacties emotioneel zijn, kunnen gevoelens worden veroorzaakt door hoe we denken, waarnemen en reageren op een situatie. We kunnen ons bijvoorbeeld overweldigd of angstig voelen. Het lichaam kan ook een lichamelijke reactie ervaren, zoals een verhoogde hartslag, zweterige handpalmen en diarree. Lees snel verder over het effect van stress tijdens de overgang.

Effect van stress op de overgang

Voor veel vrouwen kan het doormaken van de overgang op zich al stressvol zijn. De overgang kan een levensveranderende ervaring zijn en is helemaal niet altijd zo negatief, zoals ons vaak wordt voorgehouden. Het kan zelfs een tijd zijn om je leven te evalueren: om te kijken naar je carrière, relaties, gezondheid en welzijn.

Hormoonspiegels

Fluctuerende hormoonspiegels tijdens de overgang veranderen. De manier waarop je fysiek en emotioneel reageert op stress en kunnen gevoelens van depressie of angst veroorzaken of je overweldigd en geïsoleerd doen voelen. Sommige vrouwen die zich niet realiseren dat deze gevoelens hormonale problemen zijn, krijgen soms helaas antidepressiva voorgeschreven als oplossing voor hun probleem. Maar wat ze vaak niet weten is dat er tal van natuurlijke manieren zijn om symptomen te beheersen en sommige stressgevoelens te verlichten.

Kort biologie lesje

Je lichaam maakt bij stress twee hormonen aan, cortisol en adrenaline. Deze hormonen worden geproduceerd in een deel van het endocriene systeem dat de bijnieren worden genoemd. De klieren zitten bovenop je nieren en krijgen meestal niet veel aandacht, wat jammer is, omdat ze bijzonder hard voor je werken. Zowel tijdens de overgang als wanneer je chronische stress ervaart.

Cortisol en adrenaline zijn je 'vecht-, vlucht- of bevries'-hormonen. Hoewel dit negatief klinkt, kunnen deze hormonen je energie, focus en alertheid geven. Chronische, langdurige stress kan grotere gezondheidsproblemen veroorzaken en de balans tussen je hormonen verstoren.

Chronische stress en overgang

Tijdens de overgangsjaren nemen de bijnieren een deel van het werk van de afnemende werking van de eierstokken over en produceren ze kleine hoeveelheden progesteron en oestrogeen. Je lichaam is geweldig in het aanpassen in de overgangsperiode. Helaas kunnen je bijnieren deze vrouwelijke hormonen niet efficiënt produceren als ze constant stresshormonen naar buiten moeten pompen: het lichaam zal namelijk altijd overleven boven vruchtbaarheid kiezen.

Cortisol en adrenaline

Op het moment dat je stress ervaart, wordt je lichaam klaargestoomd voor een aanval en kiezen je bijnieren ervoor om cortisol en adrenaline te produceren. Terwijl ze eigenlijk bezig moeten zijn met de productie van oestrogeen en progesteron. Dit is slecht nieuws wanneer je in de overgang zit, omdat je deze hormonen nodig hebt voor je gezondheid en je emotionele welzijn.

Wanneer je chronische stress ervaart, of het nu komt door een suikerrijk dieet, een slechte relatie of doordat je je overweldigd voelt, dwingt het je bijnieren om hoge cortisolspiegels aan te houden. Dit alles kan leiden tot bijnieruitputting, ook wel een 'burn-out' genoemd, en het kan leiden tot een depressie, gewichtstoename, uitputting, slapeloosheid en wazig denken.

Progesteron, oestrogeen en stress

De hormonen progesteron en oestrogeen werken tegen de invloed die cortisol op je lichaam heeft. Je lichaam kan stress vóór de overgang bufferen omdat er dan een optimale progesteronspiegel is. Zodra die niveaus tijdens de peri-menopauze beginnen te dalen, verzwakt het cortisol buffereffect. Een hoge cortisolspiegel kan de impact van progesteron op het lichaam verminderen.

Hoge cortisol kan de volgende symptomen veroorzaken, die ook symptomen zijn van de peri-menopauze:

• Slapeloosheid
• Weinig energie, zelfs als je voldoende slaapt
• Frequente verkoudheid
• Verlangen naar ongezond voedsel
• Spijsverteringsproblemen zoals een opgeblazen gevoel
• Gewichtstoename, vooral rond het midden
• Lage geslachtsdrift
• Meer pijntjes en kwaaltjes
• Slecht humeur
  

Kun je er iets aan doen?

De peri-menopauze jaren zijn de ideale tijd om na te denken en eerlijk te zijn tegen jezelf over je levensstijl. Probeer de factoren te achterhalen die mogelijk bijdragen aan je gevoelens van stress.

Bloedsuikerspiegel

Focus je op een dieet dat je bloedsuikerspiegel in evenwicht houdt. Als je een dieet eet dat je bloedsuikerspiegel in een achtbaan stuurt, zal je lichaam reageren door meer cortisol te produceren. Wanneer je bloedsuikerspiegel daalt na een cake en koffie, gebruikt je lichaam cortisol om je bloedsuikerspiegel weer op peil te brengen.

Manieren om stress te verminderen

Het kan moeilijk zijn om stress te verminderen in onze snelle, moderne wereld, maar er zijn manieren om deze stress te beheersen:

• Diepe ademhalingsoefening - 5 diepe, lange ademhalingen kunnen je zenuwstelsel effectief kalmeren.
• Ontspanning/meditatie - Het 5 minuten zitten met je ogen dicht en je concentreren op je ademhaling kan wonderen doen.
• Wandelen - Dit is een over het hoofd geziene activiteit die niet alleen goed is voor je algehele welzijn, maar ook uitstekend is voor stressbeheersing.
  

Voedingstips

Tijdens de overgangsjaren is het aan te raden goed op je nieuwe gezondheidsbehoeften te letten en e.v.t. je voeding- en levensstijl aan te passen. Je kunt bijvoorbeeld denken aan:

• Hoe meer variatie aan groenten je eet, hoe minder je lichaam zal smachten naar ongezond voedsel.
• Eiwitten van goede kwaliteit, vlees/vis/eieren/peulvruchten, omdat ze je langer een vol gevoel geven.
• Stap af van bewerkte, voorverpakte voedingsmiddelen en keer terug naar gezondere, zelfgemaakte voedingsmiddelen.
• Let op je suikerinname: een dieet met veel suiker/koolhydraten veroorzaakt een stressreactie in je lichaam.
  

Kies voor biologische en eerlijke voeding, bekijk de producten van Amanvida hier >>

Bewegen

Het lichaam houdt van bewegen, dus beweeg het zoals je wilt: dansen, zwemmen, wandelen, hardlopen, yoga, pilates of aerobics. Houd er rekening mee dat intensieve lichaamsbeweging ook een bron van stress kan zijn via de productie van cortisol, het is daarom dus goed om zoiets als aerobics in evenwicht te brengen met een zachtere activiteit, zoals yoga en pilates.

Schrijf van je af

Opschrijven hoe je je voelt, kan een goede manier zijn om informatie te ontladen die je niet met anderen wilt delen. Daarnaast kan het je helpen om bepaalde gebieden die je aandacht nodig hebben, duidelijker te zien. 

Ook is het een goede gelegenheid om kennis te nemen van de taal die je gebruikt als je tegen jezelf praat: behandel je jezelf als je beste vriend of je ergste vijand? Wees aardig en zachtaardig voor jezelf en houd stressvolle situaties in de gaten die je misschien moet aanpakken. Misschien kan het nodig zijn om hiervoor hulp te vragen bij een hulpverlener.

Online cursus 'Balans in de Overgang'

Boek tips

Leuke Artikelen